De onnodige ellende rondom de RI&E

Waarom uitstel leidt tot gedoe en hoe je dat eenvoudig voorkomt.

Op de meeste werkdagen gebeurt er weinig onverwachts. Soms loopt een afspraak uit of verschuift een deadline. Kleine incidenten komen voor, maar echt gevaarlijke situaties? Die lijken zeldzaam.

Toch ben je als werkgever wettelijk verplicht om een actuele Risico-Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) te hebben. En dat is niet voor niets. Dit staat in artikel 5 van de Arbowet.

Een goede RI&E kost tijd en geld. Daarom vragen veel ondernemers zich af: levert het wel genoeg op? Zorgt een RI&E echt voor een veiligere werkplek, of is gezond verstand ook voldoende? Vooral in kleinere bedrijven is het verleidelijk om er snel doorheen te gaan of het helemaal over te slaan.

In dit artikel lees je wat een RI&E je organisatie echt kan opleveren. En waarom het juist nu loont om het serieus aan te pakken.

Wat zegt de wet over de RI&E?

Voordat je aan de slag gaat met de praktische kant van de RI&E, is het goed om te weten wat de wet precies van je vraagt. De wettelijke verplichting voor een RI&E staat in artikel 5 van de Arbowet. Aanvullende regels voor specifieke situaties zijn uitgewerkt in het Arbobesluit.

Als werkgever moet je in de RI&E vastleggen welke risico’s je medewerkers lopen tijdens hun werk. Daarbij geef je aan wat de mogelijke gevaren zijn én welke maatregelen je neemt om die risico’s te beperken. Ook moet je aangeven hoe werknemers toegang hebben tot een deskundige. Dat kan een interne medewerker zijn of iemand van buitenaf, afhankelijk van de mogelijkheden. Dit staat beschreven in artikel 13 van de Arbowet.

In het bijbehorende plan van aanpak leg je vast welke maatregelen je gaat nemen, inclusief de reden waarom die effectief zijn.

De RI&E moet actueel blijven. Dat betekent dat je deze aanpast zodra er iets verandert binnen je organisatie of wanneer er nieuwe kennis beschikbaar komt. Werknemers moeten de RI&E kunnen inzien. Neem je tijdelijke krachten aan? Dan ben je verplicht om hen te informeren over de risico’s en maatregelen die in de RI&E staan.

Let op: het ontbreken van een geldige en actuele RI&E kan direct leiden tot een boete.

Wat levert een RI&E nou écht op?

Natuurlijk, het op orde hebben van je RI&E voorkomt een boete. Maar is dat genoeg reden om erin te investeren? Het opstellen en (laten) toetsen van een RI&E kost tijd én geld. En dat zet je als ondernemer of manager aan het denken.

Die tijd kun je ook besteden aan werk dat direct geld oplevert. En als je de juiste kennis niet in huis hebt, moet je een externe deskundige inschakelen. Dat brengt extra kosten met zich mee. Daarna volgt vaak ook nog de uitvoering van maatregelen. Zeker als die ingrijpend zijn, kan het flink oplopen — zonder dat daar meteen iets tastbaars tegenover staat.

Want dat is het lastige van preventie: als het goed werkt, gebeurt er niets. Incidenten blijven uit of verlopen minder ernstig. Dat is precies het doel, maar het kan ook de indruk wekken dat de risico’s eigenlijk wel meevielen. Hierdoor lijkt het alsof de maatregelen overdreven of zelfs onnodig waren.

Deze paradox wordt ook wel de preparedness paradox genoemd. Hoe beter je je voorbereidt, hoe meer het lijkt alsof die voorbereiding overbodig was. En dat maakt het lastig om de waarde van je RI&E goed te beoordelen.

Sterker nog: als het effect van een RI&E moeilijk te meten is, kun je je afvragen of het echt zo’n goed preventiemiddel is. En als je dat niet zeker weet, wordt het ook lastig om de investering te rechtvaardigen. Onderzoek naar de effectiviteit van je RI&E kost ook weer tijd en geld.

Toch vraagt de wet van je om die effectiviteit zo goed mogelijk te beschrijven. Wat doen de gekozen maatregelen precies? Welke risico’s worden voorkomen? Maar dat moet je beschrijven op het moment dat je de RI&E opstelt. Terwijl je dan nog niet weet of het werkt.

Klantcase

Zo pakken Nature’s Pride en Berries Pride hun RI&E professioneel aan

Benieuwd hoe andere organisaties hun RI&E succesvol uitvoeren? Lees de klantcase en ontdek hoe Nature’s Pride en Berries Pride dit aanpakke, met draagvlak, structuur en resultaat.

Lees onze klantcase

Tot slot: een goede RI&E werkt voor jou

Uiteindelijk is een goede RI&E vooral in jouw voordeel. Als werkgever ben je verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkomgeving. Tegelijk wil je dat mensen hun werk goed en zonder gedoe kunnen doen.

De kunst is om de juiste balans te vinden: tussen veiligheid en werkbaarheid, tussen regels en ruimte. Een goede RI&E helpt je precies daarbij.

Door het meteen goed aan te pakken, voorkom je onnodige problemen. En het hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. Voor kleine, niet-complexe bedrijven zijn er online allerlei hulpmiddelen beschikbaar waarmee je snel aan de slag kunt.

Wil je starten met een RI&E of je huidige aanpak verbeteren? We denken graag met je mee. Lees bijvoorbeeld deze 5 tips voor een sterke RI&E of leg je vraag voor aan Melle of Niels of een van onze andere collega’s.

Melle Velema

Adviseur

Let’s connect

B&B

De onnodige ellende rondom de RI&E

Wat zegt de wet over de RI&E?

Wat levert een RI&E nou écht op?

Zo pakken Nature’s Pride en Berries Pride hun RI&E professioneel aan

Tot slot: een goede RI&E werkt voor jou

Melle Velema

PPWR-verordening

EU-verordening 2024/1781

Adviseurs aan het woord

Borger & Burghouts hoofdkantoor

Borger & Burghouts Gorinchem

Snel navigeren

De onnodige ellende rondom de RI&E

Wat zegt de wet over de RI&E?

Wat levert een RI&E nou écht op?

Zo pakken Nature’s Pride en Berries Pride hun RI&E professioneel aan

Tot slot: een goede RI&E werkt voor jou

Melle Velema

Nieuwsbrief

Borger & Burghouts hoofdkantoor

Borger & Burghouts Gorinchem

Snel navigeren