Nieuwsbrief
Schrijf u in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van ons nieuws.
Borger & Burghouts
Onlangs zijn er drie nieuwe categorieën toegevoegd aan de CLP-verordening die gaan over de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels (CLP):
- Hormoonontregelende stoffen met gevolgen voor de menselijke gezondheid en/of milieu;
- Persistente, bioaccumulerende en toxische (PBT) of zeer persistente, zeer bioaccumulerende eigenschappen (zPzB), en;
- Persistente, mobiele en toxische (PMT) of zeer persistente, zeer mobiele eigenschappen (zPzM).
Waarom zijn deze categorieën toegevoegd?
Deze wijzigingen komen voort uit de Europese Green New Deal. Het doel van de Green New Deal is om de menselijke gezondheid en het milieu beter te beschermen. Een milieu dat vrij is van gif komt met deze wetswijziging een stapje dichterbij. Per nieuwe categorie zijn er namelijk serieuze zorgen voor de gezondheid van mens en milieu. Hieronder lees je waar deze zorgen vandaan komen en waarom het belangrijk is emissies te voorkomen.
Ter info: deze categorieën worden vermeld in Bijlage 1. De laatste keer dat er een categorie aan bijlage 1 is toegevoegd was in april 2017: de gevarencategorie ongevoelig gemaakte ontplofbare stoffen.
Drie nieuwe categorieën in de CLP-verordening:
Hormoonontregelende stoffen
De eerste nieuw-toegevoegde categorie betreft hormoonontregelende stoffen. Dit zijn stoffen met eigenschappen die zowel voor de menselijke gezondheid als het milieu ernstige gevaren kunnen opleveren. Bij blootstelling aan hormoonontregelende stoffen ontstaat voor mensen het risico op geboorteafwijkingen, ontwikkelingsstoornissen, voortplantingsstoornissen of neurologische ontwikkelingsstoornissen, kanker, diabetes en obesitas. Bij dieren kan blootstelling evenals leiden tot geboortedefecten en verstoring van voortplanting op verschillende manieren (Marlatt et al, 2022; Gardiner et al, 2003).
Persistente, bioaccumulerende en toxische (PBT) of zeer persistente, zeer bioaccumulerende eigenschappen (zPzB)
De tweede categorie beschrijft twee soorten zeer zorgwekkende stoffen. Op deze stoffen is strenge wetgeving op het produceren, verkopen en gebruiken van toepassing omdat het verwijderen ervan uit het milieu bijzonder lastig is. Stoffen onder deze categorie zijn namelijk slecht afbreekbaar (persistent) en hopen zich op in levende organismen (bioaccumulerend) waarna blootstelling moeilijk te vermijden is. De onderverdeling in deze categorie stoffen hangt af van de mate van persistentie, bioaccumulatie en toxiciteit. Een niet-toxische maar zeer persistente en bioaccumulerende stof valt onder de categorie zPzB (Bijlage 1, onderdeel 4.3.2.2, CLP).
Een stof kan een lagere mate van bioaccumulatie en persistentie hebben, maar als de stof toxisch is valt deze onder de nieuwe categorie als PBT stof (Bijlage 1, onderdeel 4.3.2.1, CLP). Het langetermijneffect is vaak moeilijk te bepalen dus het is uitermate belangrijk om verontreiniging van deze stoffen zo veel mogelijk te voorkomen.
Persistente, mobiele en toxische of zeer persistente, zeer mobiele eigenschappen
Onder de derde categorie vallen stoffen die persistent zijn en zich makkelijk door het milieu kunnen verspreiden. Ook in deze categorie is een opdeling in stoffen gemaakt. De mate van mobiliteit en persistentie bepaalt of de stof in de nieuwe categorie hoort. Een minder mobiele en persistente stof kan alsnog tot de nieuwe categorie behoren indien de mate van toxiciteit daar hoog genoeg voor is.
Deze stoffen verdwijnen niet vanzelf uit ons milieu. Helaas blijkt het verwijderen ervan door zuiveringsprocessen ook niet toereikend. Dit geeft aanleiding tot bezorgdheid omdat door de mobiliteit en onvolledige verwijdering in combinatie met nieuwe emissies het voorkomen van blootstelling moeilijk ongedaan te maken is. Daarbij zijn eventuele effecten van deze stoffen niet goed te voorspellen.
Extra vereisten voor fabrikanten, importeurs en gebruikers
Deze wetswijziging brengt voor fabrikanten, importeurs en gebruikers extra eisen met zich mee die gaan gelden tussen mei 2025 en mei 2028. Voor gebruikers betekenen de nieuwe categorieën dat er actuele MSDS’en van producten moeten worden opgevraagd. De inhoudelijke instructies van deze bladen moeten worden opgevolgd om medewerkers en het milieu te beschermen.
Voor fabrikanten en importeurs geldt dat stoffen die onder de nieuwe categorieën vallen correct geclassificeerd moeten worden op basis van de toxicologische gegevens. Als de stof of het mengsel aan de voorwaarden van deze nieuwe categorieën voldoet, moeten de klasse en de categorie van de gerelateerde gevaren worden beoordeeld. Informatie over de gevaren van stoffen en mengsels die zijn ingedeeld moet worden gedeeld aan de rest van de toeleveringsketen, waaronder consumenten.
Voor deze gevarenklassen zijn nog geen pictogrammen gemaakt, maar het belang ervan wordt benadrukt in het publicatieblad van de Europese Unie (L 93, 2023). Indien voor deze nieuwe gevarenklassen nieuwe pictogrammen worden aangemaakt, moet hierover eerst op het niveau van het VN-GHS (Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals) overeenstemming worden bereikt zodat het voor alle VN-GHS-lidstaten kan gaan gelden. Vooralsnog is hier geen verdere informatie over gedeeld.
Heeft u naar het lezen van dit artikel nog vragen?
Leg uw vraag gerust eens voor aan Airin of één van onze andere adviseurs.
Ze helpen u graag op weg.
Niels de Lange
Adviseur
