Machineveiligheid: van richtlijn naar verordening

Om de veiligheid van werknemers te waarborgen tijdens het werken met machines is voldoen aan wetgeving cruciaal. Dat is alleen makkelijker gezegd dan gedaan. De praktijk sluit vaak niet aan op wet- en regelgeving. Zo ontwikkelt technologie zich continu en is ‘machines’ een breed begrip, net zoals dat het gebruik ervan uiteenlopend is. Daarom komt de Europese Raad met nieuwe wet- en regelgeving die fabrikanten en gebruikers duidelijkheid biedt.

De nieuwe Machineverordening

In mei 2023 stemde de Europese Raad voor een grote wijziging van de Machinerichtlijn waarbij wetgeving voor alle lidstaten geldt. De richtlijn wordt geactualiseerd en omgezet naar de Machineverordening. Met als doel veiligheids- en gezondheidseisen voor alle lidstaten gelijk te trekken en incidenten zo veel mogelijk te voorkomen.

Een verordening is daarvoor het juiste instrument. Een richtlijn geeft namelijk een resultaatverplichting: lidstaten kiezen de manier waarop de resultaten worden behaald door zelf maatregelen in nationale wetgeving te implementeren. Een verordening werkt anders. De eisen en maatregelen hierin worden niet omgezet naar nationale wet- en regelgeving. Met de Machineverordening zorgt de Europese Unie ervoor dat de resultaten door alle lidstaten op dezelfde manier worden behaald.

Hoe wij u kunnen helpen?

We vertellen u meer over onze dienst machineveiligheid bij onze diensten. Ook is er een FAQ.

Nieuwe technologieën vallen er ook onder

Nieuwe ontwikkelingen vallen ook onder de eisen van de Machineverordening. Denk aan kunstmatige intelligentie (ook wel bekend als AI), cyber security en ‘cobots’ (robots die samenwerken met mensen). Daarnaast wordt er rekening gehouden met het groeiende gebruik van software bij het bouwen van machines.  Het begrip ‘machine’ wordt onder de nieuwe verordening dus flink uitgebreid.

Meer duidelijkheid

Verder bevatte de verouderde Machinerichtlijn veel tegenstrijdigheden en onduidelijkheden. De definitielijst is daarbij uitgebreid om de fabrikanten en gebruikers beter te kunnen informeren over het toepassingsgebied van de eisen uit de verordening.  Zo wordt in de nieuwe verordening duidelijk gemaakt wat een ‘substantiële wijziging’ betekent of wanneer er sprake is van machines, verwante producten en niet voltooide machines.

Blijven voldoen aan de veiligheidseisen

Dit alles moet meer duidelijkheid geven over maatregelen die genomen moeten worden om veilig met machines te werken. In hoofdlijnen blijft veel hetzelfde. Fabrikanten blijven bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de CE-markering en het leveren van een passende handleiding en werkgevers dragen zorg voor het veilige gebruik van machines door werknemers.

De Machineverordening treed 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van de Europese Unie in werking. De lidstaten en marktdeelnemers hebben na publicatie 42 maanden de tijd om de nieuwe wetgeving toe te passen. Vooralsnog staat het vervallen van de Machinerichtlijn gepland voor januari 2027.

Ondanks de verduidelijking van de eisen blijft het voldoen aan wet- en regelgeving omtrent machines een flinke klus. Wij houden natuurlijk alle wijzigingen in de gaten, zo ook de verandering van de Machinerichtlijn naar de Machineverordening. En bieden uitgebreide ondersteuning, van kort advies tot het uitvoeren van de risicobeoordeling. Meer daarover leest u hier.

Heeft u na het lezen van dit artikel nog vragen?

Heeft u hierover nog vragen?

Leg uw vraag gerust eens voor aan Chris of één van onze andere adviseurs.

Chris Vulker

Adviseur