Samenwerken aan een ‘positieve veiligheidscultuur’

28 april: Werelddag van de veiligheid en gezondheid op het Werk

De International Labour Organisation (ILO) van de Verenigde Naties roept sinds 2005 28 april uit tot de Internationale Dag van Veiligheid op het Werk. Deze dag staat in het teken om wereldwijd voor iedere medewerker op te komen voor zijn/haar veiligheid, gezondheid en welzijn. Dit jaar heeft de ILO gekozen voor het thema: “Join in building a culture of prevention on OSH”, oftewel: het stimuleren van de preventie- en veiligheidscultuur binnen overheden, organisaties en bedrijven.

Basisprincipes van de ‘positieve veiligheidscultuur’

Voor het bereiken van een positieve veiligheidscultuur heeft de ILO de volgende adviezen voor bedrijven opgesteld:

  • Voldoe/ besteed aandacht aan de op u van toepassing zijnde wet- en regelgeving (o.a. Arbowet, Arbobesluit etc.);
  • Integreer veiligheidsmanagementsystemen in de bedrijfsvoering (ISO45001, VCA, etc.)
  • Implementeer positieve cultuurverandering

Wet- en regelgeving volgens het ILO

Verantwoordelijkheden werkgevers
Rechten en plichten werknemers
Zorg dragen dat werkplaatsen, machines, materiaal en processen veilig gebruikt kunnen worden en zonder gevaar voor de eigen gezondheid Het recht op werkonderbreking bij ernstig gevaar of risico
Zorg dragen dat medewerkers geen gevaar lopen door chemische, biologische, fysische en fysieke factoren en dat de nodige maatregelen tegen blootstelling worden getroffen Het recht op training, informatie en instructie omtrent veiligheid en Gezondheid (V&G)
Kosteloos verschaffen (indien nodig) van goede Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) Het recht op informatievoorziening over V&G-gerelateerde zaken binnen de organisatie
Zorgen voor goede bedrijfshulpverlening en calamiteitenbestrijding De plicht om op positieve wijze bij te dragen aan de V&G prestaties van de organisatie
Ervoor zorgen dat medewerkers beschikken over goede begeleiding, instructie, training en communicatie op het gebied van V&G

Daarnaast adviseert de ILO tot het organiseren van:

  • VGW-functionaris
    Belangrijkste functies van de VGW functionaris:

    • Vertegenwoordiging belangen van medewerkers
    • Monitoring van effectiviteit beheersmaatregelen
    • Onderzoek voorstellen van medewerkers
    • Risico’s inventariseren
    • Verantwoording afleggen management
    • Samenwerken en assisteren van medewerkers om risico’s aan te pakken
    • Het promoten en motiveren van samenwerking tussen medewerkers
    • Actieve bijdrage leveren in de vertegenwoordiging van medewerkers tijdens besluitvormingsprocessen
    • Onderzoek van meldingen, zowel incidenten, ziekteverzuim als near-misses

  • Gezamenlijke VGW-comités
    Speciale commissies waarin de werkgevers en werknemers samenwerken om de arbeidsomstandigheden binnen de organisatie te verbeteren, denk daarbij aan:

    • Ondernemersraad
    • Personeelsvertegenwoordiging
    • Arbo-commissies
    • Etc.

Integratie veiligheidsmanagementsysteem

De integratie van een veiligheidsmanagementsysteem is volgens de ILO een logische en nuttige stap om de V&G-prestaties systematisch te verbeteren. Een succesvolle integratie van een veiligheidsmanagementsysteem resulteert in een continue aanpak van implementatie, monitoring en evaluatie van V&G-beheersmaatregelen, en ook het voldoen aan wet- en regelgeving.

Kernelementen van een succesvolle integratie:

  • Integreer het veiligheidsmanagementsysteem binnen de gehele bedrijfsvoering
  • Zorg voor de betrokkenheid van het management en actieve participatie van medewerkers in de implementatie.

Implementeer positieve cultuurverandering

Onderzoek van de ILO wijst uit dat het implementeren van een positieve veiligheidscultuur leidt tot:

  • een verbeterd VGW-beheer;
  • een verbeterde VGW-prestaties;
  • een vermindering van incidenten en ongevallen cijfers;
  • een hogere productiviteit;
  • 64% minder incidenten;
  • 58% minder ziekenhuisopnames;
  • een positieve veiligheidscultuur implementatie in organisaties die medewerkers betrekken bij Veiligheid- & Gezondheidsbeslissingen;
  • het voorkomen van gevoel van angst of tot straffen bij het maken van meldingen bij 300 miljoen medewerkers wereldwijd.

Van compliance naar cultuurverandering

Voldoen aan wet- en regelgeving, het integreren van een veiligheidsmanagementsysteem, het werken aan de veiligheidscultuur… volgens de ILO werpt het pas echt zijn vruchten af wanneer er sprake is van een volwassen veiligheidscultuur (zie grafiek). Men spreekt dan van een diepgewortelde cultuur waarin zowel het management als de werkvloer de waarden en normen delen die passen bij een gezonde en veilige werkomgeving en daar gezamenlijk aan blijven werken.

Impact creëren op uw veiligheidscultuur?

In de praktijk merken wij dat veel bedrijven moeite hebben met deze laatste stap, namelijk het opzetten of juist positief beïnvloeden van de veiligheidscultuur. Met die reden zal Borger & Burghouts u de komende tijd voorzien van handige informatie en handvaten om met de veiligheidscultuur binnen uw organisatie aan de slag te gaan. Abonneer u nu op onze nieuwsbrief en volg ons op LinkedIn. Dan mist u hierin niets.

Nu al vragen? Leg uw vraagstuk gerust eens neer bij Niels of één van onze andere adviseurs.

Niels de Lange

Adviseur