De RI&E gevaarlijke stoffen

Als werkgever bent u verantwoordelijk voor de veiligheid en gezondheid van uw werknemers. De manier waarop dit gewaarborgd is, moet terug te vinden zijn in de Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E).

Sneller een boete bij ontbreken RI&E gevaarlijke stoffen

Een RI&E bestaat uit meerdere onderdelen en kan erg complex zijn. Een onderdeel dat meer aandacht verdient is de RI&E gevaarlijke stoffen. Volgens de overheid wordt dit onderdeel namelijk te vaak door werkgevers onderschat waardoor er per jaar duizenden doden vallen. Mede daardoor heeft de overheid recent besloten strenger te gaan handhaven op de RI&E gevaarlijke stoffen (Staatscourant, 3848, 2022). Voorheen werd een werkgever gewaarschuwd voor een boete indien de RI&E gevaarlijke stoffen niet op orde was. Ingeval dit niet leidde tot verbetering werd de waarschuwing gevolgd door een boete van de vierde categorie (€ 3000). Dit bleek echter niet effectief; vaak wachtten werkgevers deze waarschuwing af waardoor werknemers in de tussentijd risicovolle werkzaamheden verrichten zonder adequate veiligheidsmaatregelen.

De waarschuwing die werkgevers kregen bij een gebrekkig stoffendeel of het ontbreken ervan, is komen te vervallen. Werkgevers kunnen hiervoor tegenwoordig direct een boete verwachten. Daarnaast is de boete zelf verhoogd naar de vijfde categorie (€ 4500). Met deze wijziging hoopt de overheid werkgevers te stimuleren het stoffengedeelte van de RI&E op orde te brengen. (Lees ook dit artikel)

Het is dus belangrijk om te beseffen dat risico’s bij werken met gevaarlijke stoffen vaak worden onderschat. Bij een bedrijf waar gevaarlijke stoffen aanwezig zijn is een goede RI&E gevaarlijke stoffen onmisbaar. In dit artikel zet ik de belangrijkste onderdelen van een RI&E gevaarlijke stoffen op een rijtje.

Wat er in een RI&E gevaarlijke stoffen hoort te staan

Wanneer medewerkers kunnen worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen moet de werkgever maatregelen nemen om de risico’s te verminderen. Gevaarlijke stoffen zijn stoffen of mengsels die vanwege de eigenschappen of omstandigheden gevaar kunnen opleveren voor de veiligheid en gezondheid van werknemers (artikel 1.1, lid 5, sub b, Arbobesluit). Hieronder vallen ook stoffen die vrijkomen bij bepaalde activiteiten, zoals lasrook of dieselmotoremissie.

De risico’s omtrent gevaarlijke stoffen moeten worden geïnventariseerd en geëvalueerd. Dit wordt vastgelegd in het stoffendeel van de RI&E (artikel 4.2, Arbobesluit). In het Arbobesluit wordt opgesomd wat er in dit gedeelte van de RI&E moet komen te staan.

Om te beginnen moet in beeld worden gebracht welke gevaarlijke stoffen aanwezig zijn en in welke hoeveelheden en of ze vrij kunnen komen bij werkzaamheden. Van deze stoffen wordt dan bepaald in welke situaties blootstelling kan plaatsvinden, de manier waarop werknemers kunnen worden blootgesteld en welke gevaren hieraan vastzitten. In het Arbobesluit wordt dit de aard van de blootstelling genoemd (artikel 4.2, lid 2, Arbobesluit). Vervolgens moet de mate van blootstelling aan gevaarlijke stoffen worden vastgelegd (artikel 4.2, lid 3, Arbobesluit) door voor het doel geschikte meetmethoden te gebruiken (artikel 4.2, lid 4, Arbobesluit).

Het Arboportaal noemt onder meetmethoden metingen door een deskundige, gevalideerde computermodellen en vergelijkingen van meetresultaten van vergelijkbare situaties door een deskundige. Wanneer de aard en mate van de blootstelling zijn vastgelegd, wordt de duur ervan genoteerd (artikel 4.2, lid 1, Arbobesluit). Van de aanwezige gevaarlijke stoffen worden ook de veiligheidsbladen opgeslagen. De omstandigheden tijdens werkzaamheden waarbij gevaarlijke stoffen zijn betrokken worden beschreven, waaronder de hoeveelheid gevaarlijke stoffen (artikel 4.2, lid 5, sub b, Arbobesluit). Ook moet er een beschrijving zijn van voorzienbare gebeurtenissen die kunnen leiden tot een verhoogde mate van blootstelling (artikel 4.2, lid 5, sub c, Arbobesluit).

Tot slot moet het stoffendeel van de RI&E risico beperkende maatregelen bevatten, inclusief de effectiviteit daarvan (artikel 4.2, lid 5, sub d, Arbobesluit). Werknemers die met gevaarlijke stoffen werken, hebben recht op een Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO). De resultaten hiervan komen in de RI&E gevaarlijke stoffen te staan.

Ondersteuning nodig voor uw RI&E?

Leg uw vraag gerust eens voor aan Floor of één van onze andere adviseurs

Veiligheid voorop

De punten die aan bod horen te komen in een RI&E gevaarlijke stoffen zijn helder. Echter is een RI&E niet enkel bedoeld als document om boetes te ontlopen. De veiligheid en gezondheid van werknemers is erg belangrijk en een goed uitgewerkte RI&E draagt hieraan bij; de wettelijke eisen bestaan met een reden. De beslissing van de overheid om strenger te handhaven op het stoffendeel is dan ook genomen ter bescherming van mensen die tijdens werkzaamheden met gevaarlijke stoffen in aanraking (kunnen) komen. Doden en gewonden door blootstelling aan gevaarlijke stoffen op het werk zijn te voorkomen wanneer men een goed veiligheidsbeleid implementeert.

Creëer een veilige werkplek, en houdt dat ook zo. Daarom is ook het herzien van de RI&E essentieel wanneer gewijzigde situaties daarom vragen. Niet alleen is dit wettelijk verplicht (artikel 5, lid 4, Arbowet; artikel 4.2, lid 8, Arbobesluit), maar een actuele RI&E scheelt tijd en geld omdat het hele document niet elke paar jaar hoeft te worden herzien. Bovendien is het opstellen ervan al een flinke uitgave, dan is het een logische volgende stap om het ook praktisch in te voeren.

Wilt u aan de slag met de RI&E, lees dan ook eens deze 5 handige tips. Ook bieden we een gratis Mini-Masterclass Dynamische RI&E met handvatten voor het dynamisch maken én houden van uw RI&E .

Loopt u vast met het opzetten van een RI&E gevaarlijke stoffen?

Leg uw vraag gerust eens voor aan een van onze adviseurs. Bijvoorbeeld voor het inzichtelijk maken van de aanwezige gevaarlijke stoffen en bijbehorende gevaren kunnen wij een register gevaarlijke stoffen opzetten.

Floor Ham

Senior adviseur – Teamleider